KERK IN DE VORIGE EEUW – Een dorpskerk is voor velen een zeer bijzondere plek binnen een gemeenschap. Zo vanzelfsprekend dat mensen als het ware denken dat die kerk er altijd gestaan heeft en ook altijd zal blijven staan. Ieder dorp in Limburg had een eigen kerkgebouw. Het bisdom Roermond bestond uit een zeer fijnmazig netwerk van parochies. Door de groei van de bevolking onstonden er na-oorlogse nieuwbouwwijken rond de meer stedelijke gebieden in onze provincie. Er werden bouwpastoors benoemd met de opdracht om een nieuwe parochie met eigen kerkgebouw te initiëren. 

H. PETRUS CANISIUSKERK PUTH – Puth was vroeger een rectoraat. De bevolking ging in Schinnen naar de kerk. Totdat Puth een eigen parochie werd met een volwaardig kerkgebouw. De H. Petrus Canisiuskerk is in 1930/31 neergezet met dubbeltjes en kwartjes van onze ouders en voorouders. In 1934 werd de kerk geconsacreerd en werd Puth een zelfstandige parochie. 

GROEI, BLOEI EN VERVAL –  In heel Nederland zien we een golfbeweging van ongeveer een eeuw, de opkomst, de groei en de bloei en het verval. Menige dorpsparochie had vroeger een eigen pastoor en zelfs meerdere kapelaans. De kerk was alom tegenwoordig en bij iedere vereniging was er wel een aalmoezenier. Een kerkgebouw in een dorp was een vanzelfsprekendheid. Nagenoeg iedereen was katholiek, betaalde mee aan het onderhoud en zo kon men het gebouw in stand houden. Men ging op zondag naar de kerk. Met een kerkgebouw, en in Puth is dat niet anders, hebben parochianen een emotionele band. Men heeft er immers lief en leed gedeeld. Vele jaren heeft dit goed gefunctioneerd. In Limburg zien we heel duidelijk dat vaak de laatst gebouwde kerken ook weer als eerste zijn verdwenen. Alleen in Maastricht zijn de laatste 25 jaar meer dan 15 kerken verdwenen. Dat is niet beleidsmatig door het bisdom zo georganiseerd maar is veel meer een natuurlijk proces geweest. Het verdampen van de geloofsbeleving en de samenhang in de wijken, de algehele ontwikkeling in de maatschappij. Het boek van Geert Mak “Hoe God verdween in Jorwerd” beschrijft deze tijdspanne. Al gaat zijn verhaal niet helemaal op voor iedere specifieke dorps situatie, de grote lijn is heel herkenbaar. Kerken in het bisdom Roermond zijn gesloten omdat het eenvoudig weg niet meer mogelijk was om ze open te houden. Het onttrekken van een kerk aan de eredienst is in die zin vaak het trekken van de conclusie: het draagvlak is er niet meer en de kerk is niet meer nodig. 

VERDWIJNEN VAN DE VOLKSKERK – Vanaf ongeveer de jaren ’60 van de vorige eeuw begon het kerkbezoek en de deelname aan de kerkbijdrage fors af te nemen. Zo ook in Puth.  De lijn die toen is ingezet is inmiddels tot een dieptepunt gekomen. Daarnaast is de exploitatie van een kerkgebouw veel ingewikkelder en duurder geworden dan voorheen het geval was. Puur bedrijfsmatig gezien had onze kerk ongeveer tien jaar geleden gesloten moeten worden. De huidige pastoor en het huidige kerkbestuur hebben feitelijk een erfenis aangetroffen die nu dringend vraagt om maatregelen te treffen die te lang zijn uitgesteld. Dat is de nuchtere realiteit.

VERVAL VAN DE PAROCHIE IN PUTH – Reeds in de jaren 80 van de vorige eeuw werd duidelijk dat het in Puth niet meer liep zoals het zou moeten in een parochie. Kerkgebouw en pastorie werden toen reeds niet meer voldoende onderhouden. In die zin is de huidige situatie een veeljarig opgebouwd verval. Ook de algemene tendens die zich in heel Limburg aftekent ging niet aan Puth voorbij. We moeten wel constateren dat het verval in Puth eerder inzette dan in veel andere Limburgse parochies. Hiervoor zijn zeker factoren aan te wijzen in het functioneren van de parochie. Het ene dorp is het andere niet, soms heeft dat heel eenvoudig historische redenen, de ene pastoor is de andere niet, en vaak zijn er tal van niet echt duidelijk aan te wijzen factoren waarom de ene parochie bloeit en de andere niet. De optelsom van dat alles is dat dat er nu een kerk staat die we “vergane glorie” mogen noemen. Toch is de oplossing voor de huidige situatie niet gelegen in een emotionele hang naar het verleden maar in een realistische en gelovige visie op de toekomst. Dat is de opdracht die het kerkbestuur namens de bisschop zal moeten oppakken. 

ONDERZOEK HERBESTEMMING – Reeds in de periode van Deken Scheurs is er een onderzoek gedaan naar herbestemming van het kerkgebouw. Er heeft een traject gelopen samen met de gemeente en daarnaast is ook Ruijters Vastgoed gevraagd naar de mogelijkheden van herbestemming. De conclusie was dat herbestemming niet realistisch is.  

TWEEDE ONDERZOEK HERBESTEMMING – In 2021 hebben er gesprekken plaatsgevonden met de gemeente Beekdaelen over de mogelijkheid om een nieuw gemeenschapshuis voor Puth te realiseren in de kerk. De gemeente heeft onderzoek laten doen naar de bouwkundige staat van het kerkgebouw. Op basis van de uitkomsten hiervan heeft de gemeente eveneens moeten concluderen dat het kerkgebouw niet geschikt is voor herbestemming tot de beoogde voorziening.

HUIS AAN HUIS BRIEF – Op 9 november 2020 is er een huis aan huis brief verschenen in Puth. Deze brief kunt u in bijlage 1 onderaan deze tekst nog eens nalezen. Hierin werd duidelijk de ernst van de situatie beschreven en werd de vraag door deken Honings duidelijk en open gesteld: “U hebt de toekomst van de kerk in Puth in handen. Als pastoor zoek ik dat antwoord, dat u alleen kunt geven. Wat wilt u met de kerk van Puth?”

DRAAGVLAK – In deze zelfde brief werd een oproep gedaan om de meest noodzakelijke vrijwilligers: kerkbestuursleden, een koster, mensen die de kerk willen schoonmaken. Helaas, zonder beoogd resultaat. Ook werd in die brief gevraagd dat mensen zich de moeite zouden nemen om aan deken Honings hun visie te mailen inzake de kerk. Een enkeling gaf aan iets te willen betekenen, bijvoorbeeld bij het onderhoud van onze begraafplaats. We zijn dankbaar dit hiervoor de animo wél aanwezig is zodat de toekomst van de begraafplaats ons op dit moment geen zorgen hoeft te baren.

REACTIES BRIEF  – De reacties op de huis aan huis brief waren zeer herkenbaar maar ook verhelderend. We zijn dankbaar voor allen die zich hierin uitspreken en we mogen wel concluderen dat mensen inzien dat er iets moet gebeuren, mensen zijn van mening dat de parochie van Puth al te lang een kwakkelend bestaan leidt. En men ziet ook in dat het tijd is voor een realistisch verhaal. Een leegstaande pastorie is mensen een doorn in het oog en een kerkgebouw dat van binnen zwaar onderkomen is, leidt niet tot een behaaglijk gevoel bij de kerkgangers. Kort daarna hebben zich in onze parochie ook mensen samengepakt en een dorpsenquete gehouden. De uitslag hiervan is aan deken Honings overhandigd door de initiatiefnemers. Ook deze enquete spreekt klare taal. De uitkomst kunt u in bijlage 2 onderaan deze tekst nog eens nalezen.

WAT LEEFT ER IN HET DORP? – We vinden het als kerkbestuur belangrijk om voeding te houden met de mensen van Puth. Al is het kerkbestuur juridisch eigenaar van het kerkgebouw, we willen ingrijpende besluiten wel graag nemen in samenspraak met. We zijn ons daarbij goed bewust dat er heden ten dage ook veel mensen in Puth wonen die al lang afscheid hebben genomen van de kerk, die daar nooit komen en verder ook geen enkele interesse hebben in wat er met het kerkgebouw zal gaan gebeuren. Er is in die zin een groeiend verschil tussen inwoners van Puth en mensen die zich parochiaan van Puth voelen. De zondagse kerkgangers hebben in onze ogen het meeste recht van spreken. We vinden het belangrijk om met hen de lijntjes kort te houden door samen van tijd tot tijd een kop koffie te drinken na afloop van de viering. Dat biedt gelegenheid tot persoonlijk contact, ook met het kerkbestuur. En ook houden we extra bijeenkomsten, zoals op 1 juni 2022 waar het kerkbestuur bereid is om iedereen in een persoonlijk gesprek te ontmoeten en plannen toe te lichten.

EMOTIES – Emoties spelen vaak een belangrijke rol in dit soort processen. En mensen hebben uiteenlopende belangen. Een kerkgebouw kun je met verschillende ogen bekijken. Zo zijn er mensen die een kerkgebouw slechts zien als een decorstuk. Als een markant gebouw dat van verre te zien is en alleen al om die reden volgens hen altijd zou moeten blijven. Er zijn mensen die aangeven dat de kerk rustig gesloopt mag worden mits de toren maar blijft staan. Uitspraken als “De kerk moet altijd blijven bestaan” gaan helaas niet vergezeld van een antwoord op de vraag wie dat zal betalen. Een kerkgebouw kan alleen blijven bestaan indien er voldoende financiële middelen zijn. Met alle respect voor de religieuze functie zijn het gewoon energie-slurpende gebouwen neergezet in een tijd dat hedendaagse vraagstukken niet bestonden. Een kerkgebouw is voor een parochie altijd een middel, nooit een doel op zich. Jezus heeft zijn leerlingen niet de opdracht gegeven om kerken te bouwen maar om het evangelie te verkondigen. 

NIEUWE KERKGELEGENHEID VOOR PUTH – In vervolg hierop heeft het kerkbestuur met de gemeente Beekdaelen gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een nieuwe kerkvoorziening in een nieuw te bouwen gemeenschapshuis. Ook heeft het kerkbestuur uitgesproken hierin gezamenlijk te willen optrekken met andere verenigingen uit Puth vanuit de gedachte: krachten bundelen en samen eensgezind bouwen aan de toekomst van Puth. 

STOPPEN MET HUIDIGE GEBOUW – Kerkbestuur en Bisdom Roermond hebben besloten met deze kerk te stoppen en toe te werken naar een nieuwe plek in Puth waar we de vieringen kunnen houden. Dat zal waarschijnlijk een kleiner gebouw worden dat we bovendien delen met andere gebruikers. Dat past bij deze tijd. God gaat kleiner wonen. 

PIJNLIJK – We ervaren dit met verdriet ten opzichte van de mensen die elke zondag in de kerk komen en trouw hun kerkbijdrage voldoen. Voor hen is dit het meest pijnlijk. Hoewel zij het meeste recht van spreken hebben is ook hier het realistische verhaal dat hun groep een veel te smalle basis vormt om een dergelijk groot en duur kerkgebouw in de lucht te houden. Zij zitten op zondag in een kerk die is neergezet en werd gedragen door een grote gemeenschap. Zij zijn de laatsten terwijl de grote groep is afgehaakt. Hoe pijnlijk ook, zij moeten kleiner gaan wonen. Ook voor een bisschop en een pastoor kent dit hele verhaal emoties. Er is geen enkele bisschop die graag een kerk sluit. Geen enkele pastoor zal graag een kerk sluiten en al zeker niet de kerk waar hij zelf pastoor is. Toch moeten kinderen soms het ouderlijk huis verkopen. Dat doet pijn maar men doet het omdat het moet en niet anders kan.

WAT IS EEN KERKGEBOUW? – De hele discussie vraagt ook om te zien wat een parochie is. Een parochie is niet de kerk maar heeft een kerk. Doel van een parochie is de pastorale zorg. De bisschop van Roermond stelt namens hem een priester aan voor de pastorale zorg die tevens voorzitter is van het kerkbestuur. Dat is de pastoor. Om geld en goederen samen met de pastoor te beheren stelt de bisschop een kerkbestuur aan. Het kerkbestuur voert het beleid van de bisschop uit. De pastoor vertegenwoordigd de parochie in pastorale zin en ook in alle juridische aangelegenheden. Voor een duidelijke visie in deze structuur van een parochie en de posities van pastoor en kerkbestuur verwijzen we u naar het reglement voor het bestuur van een RK Parochie in de Nederlandse kerkprovincie. Via Google kunt u dit makkelijk vinden. Juridisch gezien is het kerkbestuur de eigenaar van het kerkgebouw. Binnen het brede parochieperspectief maakt het kerkbestuur onder leiding van de pastoor de keuze met betrekking tot het kerkgebouw.  

FINANCIËLE HUISHOUDING – De inkomsten van een parochie worden gebruikt om het kerkgebouw te onderhouden, de pastoor van levensonderhoud te voorzien, de pastorale zorg te verlenen en daarnaast nog kleinere aangelegenheden. Verzekeringpremie en energiekosten zijn forse uitgaven in een parochie. En dan hebben we het nog niet over de kosten van pastoor en pastorie. Puth kan al vele jaren geen pastoor meer betalen. De pastorie is ook net als het kerkgebouw al vele jaren niet onderhouden. Daarnaast zal de parochie van Puth ook een deel moeten bijdragen aan de kosten van het pastoraal team. Een parochie overeind houden wil dus niet zeggen dat je iedere euro in het kerkgebouw kunt stoppen. Zo gaat er ook van iedere euro die een parochie ontvangt 16% naar het bisdom. En niet op de laatste plaats is er de opdracht tot caritas.

EXPLOITATIE NIET MEER MOGELIJK  – De cijfers van 2021 laten ons zien dat de kerkbijdrage nog geen 10.000 Euro bedraagt. En dat we tegelijk alleen al aan energie en verzekering voor het kerkgebouw een veel hoger bedrag kwijt zijn. Dan is, ongeacht het achterstallig onderhoud, een dergelijk groot kerkgebouw niet alleen onwenselijk maar vooral onmogelijk. Dit gebouw is niet meer exploitabel. Dat is de nuchtere realiteit. Dat we hierdoor niet meer toekomen aan onze core-business is voor ons een zeer belangrijke reden om afscheid te nemen van dit kerkgebouw. Want wat doen we als parochie aan caritas (zorg voor vluchtelingen of armoede bestrijding om maar enkele doelen te noemen) als we elke euro nodig hebben voor ons eigen gebouw? Zo’n kerk willen we helemaal niet zijn. Een kerk is voor ons een middel, geen doel op zichzelf. Daarom stoppen we met dit kerkgebouw en vragen we aan de bisschop van Roermond om de kerk aan de eredienst te onttrekken. We moeten de overstap maken naar een kleiner gebouw. Hier zijn we een van de participerende partijen. Als diverse verenigingen in een dorp de handen ineenslaan kan er zo iets moois ontstaan. Hieraan kunnen we als parochie mogelijk een bescheiden bijdrage leveren. Na de volkskerk past ons als kerk nu bescheidenheid. De lengte en de breedte van die nieuwe kerkgelegenheid zal direct afhangen van de gelovige belangstelling. 

NORMBEGROTING – Om uit te leggen aan parochianen hoe de geldstromen in een parochie lopen, spreken we van een normbegroting. Hierin wordt aangegeven waar gelden aan besteed moeten worden, wil er sprake zijn van een normaal functionerende parochie en waar we verwachten deze gelden vandaan te halen. Een parochie is immers geen naar eigen inzichten in te vullen vereniging maar onderdeel van bredere kerkelijke vereniging. 16% van alle inkomsten moeten worden afgedragen aan het bisdom. Het salaris van de priester(s), woonlasten (totale kosten pastorie) en kosten voor huishouding moeten door de parochie worden betaald. Het totale kerkgebouw moet door de parochie worden betaald. Hierbij gaat het vooral om onderhoudskosten, verzekeringen en energielasten. Dan zijn er de kosten voor liturgie en pastoraal. Aan de inkomstenzijde van de begroting staat de vrijwillige kerkbijdrage van de parochianen, de inkomsten door bijzondere vieringen (uitvaarten, doopvieringen en huwelijken) en de inkomsten uit de collecten en de kaarsen. Als een parochie een pastoor heeft die 65-plus is, is deze priester voor deze parochie een stuk goedkoper. Hij krijgt immers pensioen, ook als hij gewoon door blijft functioneren als pastoor. Als een parochie diverse jaren achter elkaar een priester heeft die op leeftijd is, gaat het kerkbestuur zich rijk rekenen omdat de personele lasten relatief laag zijn. Hierdoor kan de normbegroting vertekend raken. Voor groot onderhoud aan het kerkgebouw is het een kwestie van goed beheer en ook gebruikelijk om een reservering aan te leggen. In de parochie van Puth ontbreekt deze reservering. Dat is een langjarig probleem. Je zou kunnen stellen: op het moment dat je niet meer kunt reserveren voor groot onderhoud aan je gebouw is dat feitelijk het begin van het einde. En op het moment dat je niet meer de volledige lasten van een normale priester kunt betalen, komen er ook al diepe scheuren in de begroting. Van beide is in Puth sprake. Een pastoor die 65-plusser was, een periode géén pastoor, én geen reservering voor groot onderhoud. Wie zich daarmee rijk rekent, schuift eigenlijk het probleem voor zich uit. De minimale normbegroting is in Puth niet meer haalbaar. De laatste tien jaren waren eigenlijk reeds “reserve tijd”. 

Als het kerkbestuur nu in 2022 aangeeft dat dit niet meer kan is dit feitelijk het trekken van een conclusie over een traject dat zich al 30 jaar lang geleidelijk aan het voltrekken is. 

Hieronder ziet u de rekening van lasten en baten over de jaren 2020 en 2021 van de parochie H. Petrus Canisius te Puth. 

PASTORALE NOODZAAK – In het licht van het voorafgaande waar de grote lijnen doorheen de tijd worden geschetst en gesproken wordt over de materiele kant van een parochie, gaat het natuurlijk allereest om de pastorale zorg. Het aantal kerkgangers loopt vanaf de jaren 60 in de vorige eeuw omlaag en in lijn hiermee ook het aantal dopelingen, het aantal kinderen dat de eerste Communie en het heilig Vormsel doet, steeds minder mensen kiezen voor een kerkelijke uitvaart en evenals voor een kerkelijk huwelijk. Naast het feit dat dit directe gevolgen heeft voor de inkomsten gaat het hierbij vooral om de pastorale zorg. Het totaal van deze gegevens laat ons een kerkbetrokkenheid zien in Puth waarvan we in alle nuchterheid moeten constateren dat de mensen van Puth aangeven bij grote meerderheid dat ze al lang afscheid hebben genomen van deze kerk. Zij die wel nog op zondag de H. Mis vieren, vormen een te smalle basis voor een dergelijk gebouw. Los van welk kerkgebouw dan ook is er bij een dergelijke geloofsbeleving uberhaupt helemaal geen kerkgebouw meer nodig. Dat wil niet zeggen dat we daarom alle kerken moeten gaan sluiten die niet meer nodig zijn. Echter in de sitautie van Puth gaat dit ontbreken van een pastorale noodzaak ook nog eens gepaard met andere factoren.

NAAR EEN NIEUWE KERK – Wij geloven dat in 2022 God kleiner gaat wonen. We blijven niet stilstaan in een hang naar het verleden. Het Rijk Gods ligt in de toekomst, vóór ons, stenen zijn voor ons belangrijk, maar mensen nog veel meer.  Als kerk zijn we ook altijd een onderdeel van het specifieke dorp. In Puth doet zich anno 2022 de situatie voor dat onder andere de Koninklijke Fanfare Sint Caecilia, Schutterij Sint Sebastianus en de gemeente Beekdaelen met elkaar in gesprek zijn over een nieuw Gemeenschapshuis. Als parochie zijn we ook een vereniging die op zoek is naar een nieuw gebouw. De vorm van dat gebouw is geheel afhankelijk van het fundament dat onder de parochie ligt, het draagvlak. Op een slecht of afwezig fundament kun je niet bouwen. Gezien de tijd waarin we leven lijkt een gebouw dat we delen met andere gebruikers veel realistischer dan een groot eigen gebouw dat maar enkele uren per week gebruikt wordt. En datzelfde geldt ook voor andere verenigingen. Samen sterk wil zeggen de handen ineen slaan. Onder leiding van de gemeente Beekdaelen stappen we in het traject om te komen tot een nieuw gemeenschapshuis in Puth waarin ook een kleine ruimte gereserveerd zal zijn voor de kerkfunctie en die uitgebreid kan worden met een gemeenschappelijk deel op de uren dat het nodig is. 

IN GESPREK MET PAROCHIANEN – Op zondag 24 april jl. heeft het kerkbestuur alle kerkgangers uitgenodigd om na afloop van de heilige Mis samen een kop koffie te drinken en elkaar te ontmoeten. Dit omdat de zondagsmis per 1 mei jl. verplaatst is naar de pastorie. Tijdens deze bijeenkomst werden vragen beantwoord en kon er nog genoten worden van een klein paasei. Bovenal was het een ontmoeting van mensen die samen kerk willen zijn. De gehoorde uitspraak die de bijeenkomst samenvat luidt: “God gaat kleiner wonen”. 

Uit dit gesprek is onder andere voortgekomen dat er een groepje vrijwilligers bereid is gevonden om de taak van koster uit te oefenen op de zondagochtend. Deze mensen zullen tevens zorgdragen voor de schoonmaak van het interieur van de kerk zodat de kerk de komende maanden nog gebruikt kan worden voor een kerkelijke uitvaart. Hierdoor willen we met name die parochianen tegemoet komen die in het verleden altijd trouw onze kerk hebben bezocht 

Op woensdag 1 juni jl. was het kerkbestuur aanwezig tijdens een informatiemiddag die werd georganiseerd door de gemeente Beekdaelen in de voormalige voetbalkantine. Hier werden door de architect en ambtenaren van de gemeente de plannen toegelicht aan de hand van concrete tekeningen inzake het nieuwe gemeenschapshuis. 

HOORZITTING – Op dinsdag 12 juli wordt de hoorziting gehouden. Deze is onderdeel van het proces om de kerk aan de eredienst te onttrekken. Het stoppen van een kerkgebouw kent als het ware twee fasen. Eerst de onttrekking aan de eredienst. En geheel los hiervan staat de vraag wat er dan met het gebouw gaat gebeuren. Het is de bisschop die het besluit neemt om een kerk aan de eredienst te onttrekken. Het is bij wijze van spreken het tegenovergestelde van een kerkwijding. Met het onttrekken aan de eredienst drukken we gelovig uit dat het gebouw een profane bestemming krijgt. Na die onttrekking zal er dus iets moeten gaan gebeuren met het gebouw. Allereerst zullen specifiek gelovige attributen een herbestemming krijgen en verwijderd worden zodat er geen aanstoot wordt gegeven aan gelovigen voor wie dit een heilige plek was. Uiteindelijk zal het gebouw zelf onderwerp zijn van aanpak die kan variëren van herbestemming tot volledige sloop. Echter over dit laatste gaat de hoorzitting niet.  

TRANSFORMATIE KERKGEBOUW EN PASTORIE – Voor de kerk en de pastoriezijn we na aan het denken over opties over een nieuwe bestemming voor de locatie met een functie die ook voor Puth een toegevoegde waarde zal bieden. Ook hier willen we samen met Puth en de gemeente de best passende oplossing verder verkennen. 

BIJLAGEN

BIJLAGE 1

Huis-aan-huis brief van 9 november 2020

Aan alle inwoners van Puth

Puth en Schinnen, 9 november 2020

Goede mensen,

Via deze huis-aan-huis brief aan alle mensen die in Puth wonen, wil ik mij graag als pastoor van de 

H. Petrus Canisiusparochie tot u richten. Allereerst hoop ik dat het goed met u gaat en dat de bijzondere tijd die we doormaken in verband met het Corona-virus u niet moedeloos maakt. Het is voor velen, en met name ook voor het gemeenschapsleven, een tijd waarin we grote offers moeten brengen. Toch zijn er goede vooruitzichten dat we in de toekomst weer normaal met elkaar mogen omgaan. Intussen hopen we dat we wat extra mogen omzien naar de kwetsbaren onder ons en hoop ik dat het geloof in de lieve Heer voor u ook een houvast mag zijn!

De reden van deze brief is gelegen in de zorgelijke situatie van de parochie en in het bijzonder het kerkgebouw van Puth. De problematiek zouden we gerust “veeljarig” mogen noemen. Er zijn diverse oorzaken aan te wijzen. Bij mijn komst ongeveer een jaar geleden speelde de koninklijke fanfare van Puth in de kerk in Schinnen. Als liefhebber (en ook maker) van blaasmuziek heb ik hier enorm van genoten! Daarna heb ik enthousiaste parochianen mogen ontmoeten die mij in ieder geval het vertrouwen gaven dat er in Puth veel mogelijk is. We zijn gestart met een kop koffie na de zondagsmis. Enkele weken daarna kwam de Carnavalsmis en halverwege de vasten werd het gemeenschapsleven wreed verstoord door het Corona-virus. Daar zitten we nog steeds mee, ook als kerk. Vanaf die tijd kwam ook de boodschap van het bisdom dat de parochies in Limburg moeten gaan samenwerken in federaties. 

Door het vormen van federaties wordt er gekeken naar het toekomstperspectief van iedere kerk. Als er niets verandert, ziet dat er voor Puth niet al te best uit. Grofweg is er een gebrek aan de twee belangrijke hoofdingrediënten van een parochie: mensen en geld. Zonder voldoende vrijwilligers en met de huidige zeer beperkte inkomsten kan de kerk in Puth niet verder de toekomst in. Het draagvlak is te smal, dat moeten we in alle nuchterheid constateren. Een parochie met een kerkgebouw kun je vergelijken met iedere vereniging en een eigen clubgebouw. 

Bij een louter bedrijfsmatige aanpak was de kerk van Puth al enkele jaren geleden op slot gegaan. Echter een kerk heeft een andere waarde en heeft niet als doel om winst te maken. Een kerk is er ten dienste van mensen. En het gebouw heeft een religieuze waarde, is emotioneel van betekenis voor mensen en zal ook voor vele mensen van Puth, gelovig én niet-gelovig, bij het dorpsgezicht horen. De toren van Puth is al van ver te zien en is voor menigeen een vertrouwd baken.

Maar ook zonder een zakelijke benadering is er voor iedere parochie een benedengrens. Dat is namelijk het moment waarop een kerkgebouw niet meer onderhouden kan worden. Hier ligt in het bijzonder ook een stuk verantwoordelijkheid voor wat betreft de veiligheid.  

Op dat punt zijn we nu aangekomen in Puth en het is helaas mijn taak als pastoor om dit ter sprake te brengen. Met een tekort aan vrijwilligers en een gebrek aan financiële middelen is het niet langer mogelijk en verantwoord om de kerk in Puth overeind te houden.

Gelukkig is ons geloof niet afhankelijk van gebouwen. We zien inmiddels veel voorbeelden van parochies in Limburg waar de kerk aan de eredienst onttrokken is en de parochie wordt samengevoegd met een buurparochie die dan een grotere nieuwe parochie is geworden. 

Omdat ik pas een jaar hier pastoor ben, omdat we midden in een Corona-crisis zitten, omdat ik allerlei verhalen hoor over Puth als een dorp met gemeenschapsleven waar mensen zich samenpakken, wil ik u allen deze brief doen toekomen als een ultieme oproep. 

Het besluit wat er gaat gebeuren met een kerkgebouw neemt niet de bisschop of een pastoor. Dat ligt op de eerste plaats bij u, de mensen van Puth. U hebt de toekomst van de kerk in Puth in handen. Als pastoor zoek ik dat antwoord, dat u alleen kunt geven. Wat wilt u met de kerk?

Graag wil ik op mijn beurt opbouwen, naar de toekomst, maar daarbij moet ik me gezien de situatie van de parochie toch eerst de realistische vraag stellen: “zijn er wel voldoende mensen die mee willen doen”? Wat is het draagvlak?

Het is een open vraag waar alleen de mensen van Puth de komende maanden een antwoord op kunnen geven.

Om op weg te kunnen gaan naar de toekomst is in ieder geval nodig:

• Een aantal vrijwilligers die samen met mij een kerkbestuur willen vormen. Jonge mannen en vrouwen die zich geroepen voelen om de kerk in Puth de komende jaren verder te helpen.
• Een aantal vrijwilligers die zich willen inzetten als koster, als klusjesman of in de schoonmaak. Ieder met zijn of haar talent, om samen de kerk te beheren en levend te houden.
• Voldoende kerkbijdrage. De richtlijn is 10 Euro per maand per gezin.
• Tot nu toe (31 oktober 2020) is in 2020 10.596 Euro aan kerkbijdrage ontvangen. Deze is bijgedragen door 118 gezinnen c.q. eenheden. Dit is uiteraard een graadmeter voor het draagvlak. Het dreigend tekort voor 2020 is naar schatting ruim 25.000 Euro. 
•  

Naast kerkbijdrage zijn er ook inkomsten uit collectes en misintenties. Deze zijn fors terug gelopen, mede door Corona. De pastorie staat leeg en zal zo snel mogelijk verhuurd moeten gaan worden. Dat had al veel eerder moeten gebeuren maar het ontbreekt eenvoudigweg aan middelen om eerst noodzakelijk onderhoud te plegen. Maar met alleen een pastorie verhuren komen we er niet. 

U kunt het tij keren door u aan te melden als vrijwilliger en/of door uw kerkbijdrage te voldoen. Kortom door “actief lid te worden van de parochieclub”. 

Het rekeningnummer van onze parochie is: NL74 RABO 0146 5958 90 t.n.v. Parochie H. Petrus Canisius Puth o.v.v. Kerkbijdrage 2020.

Met uw bank-app is het ook heel gemakkelijk om een maandelijkse betaling in te stellen. 

U kunt uw kerkbijdrage ook in de vorm van een periodieke schenking voldoen, omdat de parochie door de belastingdienst als ANBI (algemeen nut beogende instelling) wordt aangemerkt, is uw bijdrage volledig aftrekbaar van uw belastbaar inkomen.

Aanmelden als vrijwilliger kan per mail aan mij: dekenhonings@gmail.com

Mocht u na het lezen van deze brief willen reageren? Ik ben dankbaar voor iedere mail die oprecht is. 

Zelfs wanneer u zou aangeven dat de kerk wat u betreft mag verdwijnen, mag u mij dat laten weten. Alle reacties bij elkaar geven mij een beeld van wat de mensen in Puth willen. 

Allemaal samen hebben zij de sleutel van de H. Petrus Canisiuskerk in handen!

Alvast hartelijk dank voor uw genomen moeite om deze brief tot het einde te lezen.

Als u gelovig bent, wens ik u Gods Zegen toe, en veel kracht van de heilige Geest, de trooster, in deze Corona-crisis. Als u niet gelooft wens ik u vrede van hart en alle goeds!

Met vriendelijke groet,

Deken Jack Honings

Pastoor H. Petrus Canisiusparochie Puth.

BIJLAGE 2

Deze enquete is georganiseerd op initiatief van een groep inwoners van Puth en door hen ook uitgevoerd. Zij hebben de uitslag aangeboden aan de voorzitter van het kerkbestuur en aan de gemeente Beekdaelen.